Potjomkin Russian Battle Ship
De pantserkruiser Potjomkin was een Russisch slagschip dat in de vaart werd genomen in 1904 als Kniaz Potemkin Tavricheskiy en bekendheid verwierf na de beruchte muiterij in 1905, waar de voltallige bemanning in opstand kwam tegen haar officieren.
Voorafgaand aan de Eerste Russische Revolutie van 1905 vonden er verscheidene opstanden plaats. De RSDAP had voordien al gepland om in de herfst van 1905 een massale opstand uit te voeren op alle schepen van de Zwarte Zeevloot. Op de Potjomkin ontstond er echter voordien al een spontane opstand. De aanleiding was de weigering van de bemanning op 14 juni 1905 om verrot vlees te eten. De officieren droegen vervolgens enkele mariniers op om de onruststokers te executeren, maar zij weigerden het bevel en sloten zich aan bij de muiters. Nadien werden er enkele officieren vermoord en zette het schip opnieuw koers naar de thuishaven in Odessa, met een rode vlag in de mast. De regering stuurde vervolgens enkele schepen om de Potjomkin te heroveren, maar ook deze schepen sloten zich aan bij de opstandelingen. Uiteindelijk vluchtte de Potjomkin naar Roemenië, waar het schip werd overgedragen aan de autoriteiten. De bemanning zou pas in 1917 terugkeren naar Rusland. Deze opstand ondermijnde het gezag van het tsaristische regime aanzienlijk. Het latere sovjet-bewind heeft de propagandawaarde van dit incident uitgebuit met de wereldberoemde, maar historisch onbetrouwbare verfilming ervan in 1925 door Sergej Eisenstein.
Het schip werd al snel terug gesleept en de naam gewijzigd in Panteleimon. In 1909 was het betrokken bij een ongeluk met een Russische onderzeeër die vervolgens zonk. Twee jaar later raakte het zwaar beschadigd toen ze aan de grond liep. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog nam de Panteleimon nog deel aan enkele gevechtsacties in de Zwarte Zee, maar eind 1915 kreeg ze nevenfuncties nadat het eerste Dreadnought slagschip van Rusland in dienst was gekomen. Ze was toen verouderd en werd in 1918 opgenomen in de reservevloot in Sebastopol.
In mei 1918 viel ze in handen van het Duitse leger. Na de Wapenstilstand van 11 november 1918 werd ze aan de geallieerden overgedragen. De motoren werden door de Britten vernietigd toen zij zich in 1919 terugtrokken uit Sebastopol. Ze werd in 1923 gesloopt.
Schaal 1:400
Released by NOVO in 1970
Novo MG-085-2792
